Jan Lucas van der Baan
Huis tussen de bomen
Over het schilderij
Het schilderij toont een landelijk tafereel met een huis of schuur dat gedeeltelijk verscholen ligt tussen de bomen. Het gebouw heeft een lichtkleurige gevel en een blauwgroen dak, dat mooi contrasteert met de warme tinten van de herfstbladeren. Op de voorgrond slingert een zandpad richting het huis, met zachte schaduwen en subtiele kleurverschillen die het pad diepte geven. De bomen eromheen zijn in volle herfsttooi, met bladeren in schakeringen van geel, oranje en goud, aangevuld met wat groene accenten. De takken zijn losjes weergegeven, waardoor er een lichte en bijna transparante sfeer ontstaat. De techniek is typisch voor aquarel: vloeiende penseelstreken, transparante lagen en een frisse toets. Het werk ademt een gevoel van rust en landelijke eenvoud, alsof je een stille middagwandeling maakt en plots dit verborgen huis in het bos ontdekt.
Over de kunstenaar
Jan Lucas van der Baan volgde van 1924 tot 1931 onderwijs aan de Gemeentelijke HBS in Groningen, de school waar het Ploeglid Jan Gerrit Jordens tekenles gaf. Jordens was een groot voorstander van de vrije expressie in het tekenonderwijs. Van der Baan beschouwde Jordens als zijn belangrijkste leraar die van grote betekenis was voor zijn latere ontwikkeling als kunstenaar en leraar. In september 1931 begon Van der Baan zijn studie aan de Academie Minerva waar hij lessen volgde van Franciscus Hermanus Bach en Dirk de Vries Lam. Van der Baan werd in 1941 lid van de De Ploeg. Het door hem ingezonden werk werd niet door alle zittende Ploegleden positief beoordeeld. Sommigen vonden het werk niet vernieuwend genoeg en daarom niet passend in de traditie van De Ploeg. Na de Tweede Wereldoorlog speelde Van der Baan een belangrijke bestuurlijke rol in De Ploeg. Hij was enige tijd secretaris en ook voorzitter. Hij was een der initiatiefnemers van het Grafisch Centrum, dat in 1964 werd opgericht. Met zijn wat academisch ogende sfeervol geschilderd werk uit de periode 1935-1955 week Van der Baan duidelijk af van de uitbundige expressionistische stijl, die zo kenmerkend was voor de meeste Ploegschilders in die dagen. In de jaren zestig werd het kleurgebruik expressiever. Belangrijke onderwerpen voor zijn schilderijen en aquarellen waren het landschap, de stad Groningen en het water.
