Harmen Meurs
Bedrijvigheid op de Kloveniersburgwal
Over het schilderij
Dit schilderij van Harmen Meurs toont een levendige indruk van de Kloveniersburgwal in Amsterdam in de late jaren twintig. Centraal in beeld zien we de Aluminiumbrug, een herkenbaar element dat de twee kades met elkaar verbindt. Meurs vangt hier de bedrijvigheid van de stad in een tijd waarin handel, transport en stedelijke dynamiek hand in hand gingen. Op de voorgrond ligt een vrachtschip aan de kade, beladen met balen en kisten. Het bord op de wal vermeldt de N.V. Koopvaart, die transportdiensten verzorgde tussen Amsterdam, Gorinchem, Eindhoven en Veghel. Naast het schip staan vrachtwagens en paard-en-wagens opgesteld, wat de overgang van paardentractie naar gemotoriseerd vervoer mooi illustreert. Opvallend is de vrachtauto van de firma De Gruyter, een bekende kruideniersketen uit die tijd. Dit detail verankert het werk stevig in het dagelijkse leven van de jaren twintig. De stijl is typerend voor de Nieuwe Zakelijkheid (Neue Sachlichkeit): helder van opbouw, met een bijna zakelijke precisie in perspectief en compositie, maar tegelijk met een warme, menselijke sfeer. De vormen zijn hoekig en stevig, de kleuren gedempt maar levendig genoeg om het stadsleven voelbaar te maken. Meurs toont hier niet het romantische Amsterdam, maar een stad in beweging: werkend, handelend, moderniserend. Het schilderij ademt daardoor de geest van een tijd waarin de stad zich aanpaste aan de nieuwe industriële realiteit, zonder haar historische karakter te verliezen. Overigens is de situatie ter plekke niet heel veel veranderd ion de afgelopen 100 jaar. Zie ook de laatste foto welke wij dankzij het sympathieke hotel Nes mochten maken vanaf de hoogste verdieping.
Over de kunstenaar
Harmen Meurs werd in 1891 in Wageningen geboren en leerde al jong tekenen en schilderen. Na zijn studie in Amsterdam ontwikkelde hij zich van kleurrijk postimpressionist tot een vooraanstaand schilder van de Nieuwe Zakelijkheid. Hij reisde veel door Europa en werd in de jaren twintig en dertig een belangrijke figuur in de kunstwereld, onder meer als voorzitter van kunstenaarsvereniging "De Onafhankelijken" en organisator van spraakmakende tentoonstellingen in het Stedelijk Museum. Meurs was ook politiek betrokken. Hij stond links, was fel tegen het nazisme en maakte krachtige protestschilderijen. Tijdens de Duitse bezetting weigerde hij mee te werken met de bezetter en leefde hij teruggetrokken op de Veluwe met zijn Joodse vrouw. Na de oorlog bleef hij schilderen, maar zijn stijl raakte uit de mode. In 1964 kwam hij in Speuld om het leven na een val van de trap. Hoewel hij later wat in de vergetelheid raakte, geldt Meurs als een bevlogen kunstenaar die zijn kunst met hart en ziel inzette om de wereld te verbeelden én te bekritiseren.
