Corneille
Mali
Over het schilderij
Op het schilderij zien we een krachtig en expressief tafereel, kenmerkend voor Corneille’s latere werk, waarin hij Afrikaanse invloeden en primaire kleuren met een bijna kinderlijke directheid en symboliek weet te combineren. Centraal in het beeld staan een naakte zwarte man en vrouw, frontaal weergegeven. Hun lichamen zijn gestileerd, met duidelijke contourlijnen in zwart, die zich scherp aftekenen tegen een intens rode achtergrond. De figuren ogen statisch maar stralen tegelijk een innerlijke levenskracht en sensualiteit uit, typerend voor Corneille’s fascinatie met het lichaam, de mens, en zijn connectie met aarde en natuur. Rechts van het paar zit een kat – rank en sierlijk – met een alerte houding. De kat is een terugkerend motief in Corneille’s werk, vaak symbool voor mysterie, vrouwelijkheid of toekijkende wijsheid. Vanaf de linkerkant gluurt een derde man het beeld in. Zijn aanwezigheid is subtiel maar onmiskenbaar: hij observeert, maar blijft op afstand. Dit creëert een gevoel van gelaagdheid en spanning – wie is hij, en wat is zijn rol? De lucht is geschilderd in helder blauw, een krachtige tegenstelling met het vlammende rood van de grond en achtergrond. Deze kleurcontrast versterkt het gevoel van symboliek en droomachtige vervreemding. Alles in dit werk lijkt geladen met betekenis, zonder dat het letterlijk hoeft te zijn. De stijl is onmiskenbaar Corneille: vereenvoudigde vormen, een naïeve toets, krachtige vlakverdeling en een symbolisch kleurgebruik dat het rationele overstijgt. Het schilderij ademt zijn liefde voor Afrika, het leven, en de vrijheid van expressie.
Over de kunstenaar
In een kamer vol kleur, fantasievogels en dromerige vrouwen leefde Corneille – een man die de wereld nooit nuchter bekeek, maar altijd door een poëtisch, speels filter. Zijn echte naam was Guillaume Cornelis van Beverloo, maar de wereld leerde hem kennen als Corneille. Hij werd geboren in Luik op 3 juli 1922, als zoon van Nederlandse ouders. Al vroeg voelde hij zich geen gewone jongen; hij tekende, schilderde en droomde liever dan dat hij zich hield aan de regels van de werkelijkhei Tijdens zijn studie aan de Rijksakademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam raakte hij teleurgesteld in de academische benadering van kunst. Hij zocht iets puurs, iets echts. In 1948 vond hij dat in de COBRA-beweging, die hij samen met geestverwanten als Karel Appel, Constant, Asger Jorn** en anderen oprichtte. COBRA – een afkorting van Copenhagen, Brussels, Amsterdam** – keerde zich radicaal af van de traditionele kunst. Ze wilden de wereld opnieuw schilderen, met kinderlijke spontaniteit en instinct als kompas. Corneille's werk uit deze tijd spatte van energie: felle kleuren, grillige lijnen, speelse vormen – het leek alsof hij zijn schilderijen niet maakte, maar bevrijdde. Maar Corneille was geen man die op één plek bleef hangen. Hij was een reiziger, nieuwsgierig naar de wereld. In de jaren zestig reisde hij door Afrika, en deze ervaring liet een diepe indruk op hem achter. Het Afrikaanse licht, de aarde, de mensen, de primitieve kunst – het sprak tot zijn ziel. Hij verzamelde Afrikaanse maskers en beelden en liet zich door hun symboliek inspireren. Je ziet het terug in zijn werk: de ritmiek van lijnen, de symbolische kleuren, en de beweging van leven die als een stroom door zijn doeken golft. Afrika gaf hem geen antwoorden, maar wel een andere manier van kijken – minder westers, minder rationeel. Voor Corneille ging kunst niet over begrijpen, maar over voelen. In zijn latere jaren ging hij figuratiever schilderen. De wereld op zijn doeken bleef kleurrijk, mysterieus en speels. Vrouwen, vogels, bomen, de zon – ze keerden steeds terug. Niet als kopieën van de werkelijkheid, maar als symbolen van leven, vrijheid en verlangen. Hij noemde zichzelf een dromer, een dichter met penseel. Tot op hoge leeftijd bleef Corneille schilderen, exposeren, reizen. Hij woonde lange tijd in Parijs, maar zijn werk hing in musea over de hele wereld. Toen hij op 5 september 2010 in Auvers-sur-Oise overleed – het dorp waar ook Vincent van Gogh zijn laatste dagen doorbracht – verloor de wereld een kunstenaar die weigerde grijs te worden. Corneille schilderde zoals een kind speelt: vrij, nieuwsgierig, zonder rem. En in een wereld die soms grauw en streng kan zijn, liet hij ons zien hoe je met kleur en verbeelding de werkelijkheid opnieuw kunt maken.