Nederlandse steden waar een kunststroming naar genoemd is

Hans Heintz9 dagen geleden

In Frankrijk heeft men de bekende school van Barbizon. Deze kunstenaarskolonie was actief in de periode 1830 tot 1870. De schilders die tot deze stroming behoorden, werkten in de omgeving van het Franse plaatsje Barbizon bij Fontainebleau.

In Nederland zijn ook enkele plaatsen die gelieerd zijn aan een kunststroming of beter kunstschool. We geven er in deze blog een kort overzicht van.

Veel Nederlandse plaatsen hebben korte of langere tijd als kolonie gefungeerd. Denk bijvoorbeeld aan Katwijk, Domburg, Volendam, Staphorst, Nunspeet etcetera. Slechts enkele plaatsen hebben het gemaakt tot kunstschool. We bespreken er hier vijf: Den Haag, Bergen, Leiden, Laren en Groningen.

Aan het einde van dit bericht staan kunstwerken afgebeeld die typerend zijn voor voornoemde scholen.

1. Haagse School (1860-1900)

De Haagse School is een kunststroming die zich in de tweede helft van de19de eeuw ontwikkelde in Den Haag. Het was een realistische stroming die zich richtte op het schilderen van landschappen, stadstaferelen en portretten. De kunstenaars van de Haagse School legden veel nadruk op licht, sfeer en natuurgetrouwheid, waarbij ze vaak in de buitenlucht (plein air) werkten om de natuur en het dagelijks leven zo waarheidsgetrouw mogelijk vast te leggen. Ze gebruikten vaak realistische technieken, maar stonden ook open voor invloeden van het impressionisme.

Jacob Maris
Hendrik Willem Mesdag
Jozef en Isaac Israëls
Johan Barthold Jongkind
Willem Bastiaan Tholen
Johannes Evert Hendrik Akkeringa
Anton Mauve
Familie Maris
Johan Hendrik Weissenbruch

2. Bergense school (1915-1925)

De Bergense School was een kunststroming die zich aan het begin van de 20ste eeuw ontwikkelde in het kunstenaarsdorp Bergen (Noord-Holland). De stroming wordt gekarakteriseerd door een expressieve, vibrerende schilderstijl en een sterke nadruk op kleur en emotie. In tegenstelling tot de meer natuurlijke benadering van de Haagse School, zochten de kunstenaars van de Bergense School naar een emotionele benadering van het landschap en de natuur, waarbij dramatische kleurnuances en abstracte vormen centraal stonden.

De Bergense School was de eerste expressionistische stroming in Nederland. De kunstenaars gebruikten vaak felle kleuren en scherpe contrasten om emotie en sfeer op te roepen.

Else Berg
Gerrit van Blaaderen
Arnout Colnot
Edgar Fernhout
Dirk Filarski
Johannes Graadt van Roggen
Adriaan Lubbers
Frans Huysmans
Germ de Jong
Harry Kuyten
Kees Maks
Kasper Niehaus
Jaap Sax
Mommie Schwarz
Jan Sluijters
Wim Schuhmacher
Matthieu Wiegman
Piet Wiegman
Charley Toorop

3. Leidse School (1900-1935)

De uitgangspunten van deze schilders waren in technisch oogpunt dezelfde als die van de Haagse School. Het verschil zit hem met name in het lokale karakter van de kunst. De Leidse Scholers hielden de vooruitgang angstvallig buiten hun lijsten.

Hun schilderijen worden gekenmerkt door een lichte, impressionistische stijl. Veel van de schilders vonden hun inspiratie in Leidse stadsgezichten en in het Leidse buitengebied: het landschap van Katwijk, Zoeterwoude en rond de Noord Aa.

Willem Pasman
Alex Rosemeier
Arend Jan van Driesten
Willem van der Nat
Chris van der Windt
Floris Verster
Jan Roelandse

4. Larense School (1870-1920)

De Larense School is een kunststroming die zich in de vroege 20ste eeuw in het Nederlandse dorp Laren, Noord-Holland, ontwikkelde. Het was een reactie op het impressionisme en maakte deel uit van de bredere beweging van het Nederlandse realisme. De Larense School wordt vaak geassocieerd met een groep schilders die vooral in de periode rond 1900 actief waren. Het was geen formele kunstbeweging, maar eerder een informele groep van kunstenaars die elkaar vonden in hun stijl en thema’s. De Larense School richtte zich vaak op het schilderen van het landelijke leven. Veel kunstenaars schilderden het boerenleven, de natuur en het platteland, vooral het gebied rondom Laren zelf, dat bekend stond om zijn rustieke charme. De landschappen waren vaak weids en intiem, met een focus op natuurlijke kleuren en licht. De stijl was realistischer dan het impressionisme.

Albert Neuhuys
Anton Mauve
Hein Kever
Willem Steelink jr.,
Evert Pieters
Bernard de Hoog
Salomon Garf
Franz Deutmann
Lammert van der Tonge
Jaap Dooijewaard
Bernard Pothast
Albert Neuhuys
Cornelis Vreedenburgh
Frans Langeveld
David Schulman
William Henry Singer
Co Breman
Ferdinand Hart Nibbrig

5. Groninger Ploeg (1918-1960)

Kunstenaarsvereniging De Ploeg werd in 1918 opgericht als reactie op het artistieke klimaat in de stad Groningen. Een aantal jongere kunstenaars was van mening dat de mogelijkheden om te exposeren en zich te ontwikkelen te beperkt waren.

De vereniging kende geen inhoudelijk programma: iedereen die zich op ‘serieuze’ wijze met kunst bezighield kon lid worden. Vanaf het begin telde De Ploeg dan ook leden die in geheel verschillende richtingen werkzaam waren.

De kunsthistorische betekenis van de Ploeg ligt in de jaren twintig toen een expressionistische insteek werd gekozen waarbij het Groninger landschap en de stad Groningen in felle kleuren werden vereeuwigd. In latere jaren werd het werk van de Ploegers meer ingetogen en impressionistischer.