Johan Dijkstra
Gezicht op Garnwerd
Over het schilderij
Dit expressieve schilderij van Johan Dijkstra toont een levendig tafereel van het Groningse dorp Garnwerd, een plek die de kunstenaar vaak inspireerde. Een sloot slingert zich diagonaal door het beeld, van linksonder naar rechtsboven, en leidt het oog diep het landschap in. Langs de sloot loopt een smal pad met op de voorgrond een eenvoudig hekwerk dat een intiem gevoel van nabijheid oproept. In de verte rijzen boerderijen op met hun kenmerkende rode dakpannen, fel contrasterend met de lucht en het omliggende landschap. De horizon wordt deels gebroken door groepjes bomen, waarvan de kronen scheef lijken te worden getrokken door een stevige wind, wat een gevoel van dynamiek en beweging geeft. Het kleurenpalet is typisch voor Dijkstra’s expressieve stijl: krachtige rode en okerkleuren in de daken en de grond, diepe blauwen en paarstinten in het water en de schaduwen, en accenten die het tafereel een bijna fauvistisch karakter geven. De verfstreken zijn los en vol energie, waardoor het schilderij een vibrerende intensiteit uitstraalt. Met dit werk vangt Dijkstra niet alleen het landschap van Garnwerd, maar ook de sfeer en kracht van het Groninger land in een periode waarin hij experimenteerde met kleur en expressie, vermoedelijk in de jaren 1930.
Over de kunstenaar
Johan Dijkstra was een belangrijk Nederlands expressionist. Hij woonde en wekte in Groningen waar hij samen met onder andere Jan Wiegers en Jan Altink oprichter was van de Groninger Ploeg, een bekend schildergezelschap. Hij had grote liefde voor het Groningse landschap. Vanaf 1920 experimenteerde Johan Dijkstra meer met kleur. Hij schilderde een periode in een pointillistische stijl en werd ook sterk beïnvloed door het werk van Vincent van Gogh. Hij reisde veel door het Groninger land en legde het landschap met oogstende boeren vast, maar ook de eeuwenoude kerkjes in de dorpjes. Omstreeks 1925 begon Johan Dijkstra expressionistisch te schilderen, een stijl die Jan Wiegers via zijn contacten met de Duitse expressionist Kirchner in Groningen introduceerde. Dijkstra werkte veel met wasverf, waarbij olieverf werd gemengd met wasbenzine. De verdunde verf droogde snel waardoor ‘laag op laag’ vlot konden worden aangebracht. Ook bleven de kleuren fel, waardoor vernissen overbodig was geworden en de werken een bijzondere matte uitstraling kregen. De werken uit deze jaren, met zijn felle kleuren en vereenvoudigde vormen, tonen Johan Dijkstra’s ontzag voor de Duitse schilders van de Brücke en de Noorse schilder Edvard Munch. Dijkstra zag het Groningse platteland als één zinderende kleurexplosie. Zelfs een modderige landweg met regenplassen schilderde hij in de meest uitbundige tinten paars, oranje, blauw en roze. Na 1930 is zijn meest heftige expressionisme voorbij en gaat Johan Dijkstra werken in een behoudendere stijl die het best kan worden omschreven als ‘verhevigd impressionisme’. Na 1940 zijn geen sporen meer te vinden van het modernisme uit de twintiger jaren.
Meer van deze kunstenaar
Johan Dijkstra
Zomers dorpsgezicht van Midwolde (Groningen)
Johan Dijkstra
Levendig dorpsgezicht
Johan Dijkstra
Zomers landschap
Johan Dijkstra
Mediterrane binnenplaats
Johan Dijkstra
Paardenmarkt te Zuidlaren
Johan Dijkstra
Gezicht op het strand bij Lago d'Orta (Italië)
Johan Dijkstra
Boerenerf
Johan Dijkstra
Garnwerd
Johan Dijkstra
Park Groningen
Johan Dijkstra
Gezicht op Niehove
Johan Dijkstra
Toscane