Jan Toorop
Kruiswegstatie
Over het schilderij
Dit bijzondere werk werd door Toorop getekend in 1916. Dit is het jaar waarin hij begon aan zijn beroemde kruiswegstaties voor de St. Bernulphuskerk in Oosterbeek. Een kruiswegstatie is een schilderij of reliëf dat een scène uit de lijdensweg of het stervensproces van Jezus uitbeeldt. De 14 schilderijen werden op Goede Vrijdag 18 mei 1919 ingewijd in de kerk. Toorop maakte meer religieuze werken in deze periode maar dit zou heel goed een voorstudie kunnen zijn. Een paar jaar eerder, in 1910, werd de Moderne Kunstkring opgericht door de progressieve Nederlandse kunstenaars in die tijd met onder andere Jan Toorop (voorzitter), Conrad Kickert (secretaris), Jan Sluijters en Piet Mondriaan. Zij wilden van de Moderne Kunstkring een Amsterdamse internationale salon maken naar het voorbeeld van de Salon d’Automne in Parijs en zich richten op de moderne kunst. Er werden exposities georganiseerd en de schilders discussieerden over kunst. Ze hebben elkaar ook zeker beïnvloed maar hebben ieder, weten we, hun eigen stijl ontwikkeld. In de kruiswegstatie die wij hier presenteren zien we horizontale en verticale lijnen domineren en het kruis dat de diagonalen volgt. Mede-oprichter van de Kunstkring Piet Mondriaan heeft met, onder andere, dezelfde uitgangspunten zijn beroemde stijl ontwikkeld. In de kruiswegstaties in de St. Bernulphuskerk zien we dezelfde lijnen ook terug. Met zijn heldere lijnen is dit in 1916 een modern werk.
Over de kunstenaar
Jan Toorop was een Nederlands-Indische schilder en graficus. Toorop wordt beschouwd als een van de belangrijkste Nederlandse kunstenaars uit de late 19e en vroege 20e eeuw. Toorop begon zijn kunstopleiding aan de Rijksacademie van Beeldende Kunsten in Amsterdam, waar hij werd beïnvloed door het impressionisme. Later reisde hij naar Brussel, waar hij in contact kwam met het symbolisme, een stroming die zijn latere werk sterk zou beïnvloeden. Zijn stijl evolueerde door de jaren heen, variërend van realisme tot symbolisme en pointillisme. Toorop staat bekend om zijn vermogen om verschillende stijlen te integreren en zijn eigen unieke artistieke benadering te ontwikkelen. Zijn werken omvatten portretten, landschappen en religieuze thema's. Toorop was betrokken bij de kunstenaarsbeweging van de Tachtigers, die streefde naar vernieuwing en verandering in de Nederlandse kunstwereld. Hij was ook actief betrokken bij de oprichting van kunstenaarsgroepen zoals de Nabis en Les XX. Zijn meest bekende werk is waarschijnlijk "De Drie Bruiden" (1893), een symbolistisch meesterwerk dat zijn vaardigheid in het combineren van symboliek met esthetiek laat zien. Jan Toorop wordt herinnerd als een veelzijdig kunstenaar die een blijvende invloed heeft gehad op de Nederlandse kunstwereld.
