Else van der Feer-Lohmann
Gössweinstein
Over het schilderij
Een klein, levendig schilderij waarop bonte vakwerkhuizen langs een smalle straat staan. De gevels zijn geschilderd in warme tinten geel, rood en oker. Op de voorgrond stroomt een ondiep beekje, waarin de kleurrijke huizen zacht weerspiegelen. De penseelstreken zijn los en expressief, wat het tafereel een dromerige, bijna sprookjesachtige sfeer geeft. Het licht speelt subtiel over het water en de gevels, waardoor het schilderij een zomerse, zonnige indruk maakt. Else van der Feer‑Lohmann woonde en werkte niet letterlijk in Gössweinstein, maar heeft er tijdens haar opleiding intensief geschilderd. Tussen 1917 en 1921, toen ze leerling was van Johann Walter‑Kurau, ondernam ze schilderreizen die haar ook naar Pillnitz, Gößweinstein en de Fränkische Schweiz brachten. Daar maakte ze kleine landschapsschilderingen "en plein air" – je zou kunnen zeggen dat ze Gössweinstein als schilderlocatie gebruikte. De expressieve lijnen, de intense kleuren en de abstractie van de vormen doen sterk denken aan het werk dat Wassily Kandinsky enkele jaren eerder in Murnau maakte. Net als bij Kandinsky draait het niet om een realistische weergave van de natuur, maar om het oproepen van emotie en innerlijke beleving. Het schilderij is een sprankelend voorbeeld van het Duitse expressionisme: een viering van kleur, beweging en de vrijheid van de verbeelding. Bruning Heintz is zeer trots op het feit dat ze werk van deze relatief onbekende maar grote expressionist in haar collectie heeft.
Over de kunstenaar
Elisabeth Emilie "Else" Lohmann was een Duits-Nederlandse kunstschilderes, bekend om haar expressief-realistische stijl. Ze werd geboren in Bielefeld, Duitsland, als dochter van industrieel Carl Lohmann en Fanny Bensen. Op jonge leeftijd toonde ze al interesse in tekenen en schilderen. Vanwege de beperkte toegang voor vrouwen tot kunstacademies in die tijd, volgde Else privélessen bij de Baltische landschapsschilder Johann Walter-Kurau in Dresden en later in Berlijn. Haar vroege werk werd beïnvloed door het expressionisme en kunstenaars als Paula Modersohn-Becker en de groep Die Brücke. Ze schilderde voornamelijk landschappen en portretten, vaak in kleine formaten. In 1921 ontmoette Else tijdens een reis naar Italië de Nederlandse kunstverzamelaar Cees van der Feer Ladèr, met wie ze in 1922 trouwde. Ze vestigden zich op een landgoed bij Hulshorst in Nederland. Na de geboorte van hun twee kinderen in 1923 en 1926 legde Else haar artistieke activiteiten grotendeels stil om zich te richten op haar gezin en huishouden. Na het overlijden van haar man in 1951 hervatte ze haar schilderwerk, waarbij ze zich vooral richtte op landschappen in en rond Baarn, waar ze tot haar dood in 1984 woonde. Haar werk is onder andere opgenomen in de collectie van het Stadsmuseum Harderwijk. In de jaren na haar dood is er hernieuwde belangstelling voor haar oeuvre, met tentoonstellingen en veilingen die haar werk onder de aandacht brengen.
