Jacob Nieweg
Bloesembomen
Over het schilderij
Onder invloed van de bekende kunstcriticus H.P. Bremmer ontwikkelde Jakob Nieweg een verfijnd pointillisme in een eigen stijl. Het leidde tot werken die enerzijds uitbundig en anderzijds ingetogen zijn. Dit prachtige werk is daar een goed voorbeeld van. De voorstelling is uitbundig: een bloeiende boomgaard in lentelicht. De bloesem is gepointilleerd in prachtige, even uitbundige kleuren. Tegelijkertijd is het ingetogen. Dat komt onder andere omdat de kijker zich ‘onder’ het bloesemdek bevindt; het uitzicht is beperkt tot het landschap onder de bloesem, die tweederde van het schilderij inneemt. Verder is de kijker alleen, geen mensen, geen dieren of voorwerpen. Het maakt het werk uitbundig maar toch verstild.
Over de kunstenaar
Jakob Nieweg, ofwel ‘Jaap’ Nieweg, wordt geboren in Friesland als zoon van een predikant. Tijdens zijn gymnasiumtijd mag hij van zijn ouders tekenlessen volgen aan de Academie Minerva in Groningen. Cruciaal voor zijn ontwikkeling als kunstenaar is zijn kennismaking in 1899 met de schilder en kunstpedagoog Hendrik Petrus Bremmer (1871-1956). Deze is vooral bekend geworden als adviseur van het echtpaar Kröller-Müller. Bremmer is een fervent aanhanger van in die tijd vernieuwende Nederlandse kunstenaars als Vincent van Gogh, Jan Toorop, Johan Thorn Prikker, Piet Mondriaan, Floris Verster, Bart van der Leck en schilders van de Bergense School. Zijn lessen zijn dan ook een openbaring voor de jonge Nieweg. Bremmer is een groot bewonderaar van Vincent van Gogh en weet dit enthousiasme al snel over te brengen op zijn leerlingen. In het vroege werk van Nieweg is de invloed van Van Gogh duidelijk terug te zien. Na eerst een aantal jaren als predikant te hebben gewerkt, komt in 1914 de ommekeer. Jakob Nieweg is inmiddels getrouwd en hij kiest voor het beroep van kunstschilder. Hij schildert vooral stillevens, maar ook landschappen en stadsgezichten, vaak in de pointillistische schildertechniek. Kenmerkend voor zijn werk is de rust die zijn werken uitstralen. Het pleit voor Niewegs kunstenaarschap dat hij later toch een geheel eigen ‘handschrift’ als schilder heeft ontwikkeld. Eén van Bremmers uitspraken is, dat schoonheid geen eigenschap is van de dingen zelf, maar voortkomt uit de manier waarop er naar gekeken wordt. Een zienswijze die Nieweg aanspreekt en blijkt uit de manier waarop hij in zijn werk aandacht vraagt voor de schoonheid van heel simpele onderwerpen. Nieweg heeft veel werken gemaakt in de omgeving van Amersfoort, de stad de stad waar hij vanaf 1919 woonachtig is.
